Toplum içinde emzirmek: Hangi cüretle?????!!!!!

Stalo Lesta

24 Haziran 2015

Genelde sosyal medyada paylaşım yapmam. Fakat birşeyden rahatsız olursam, hiç bir şey yapmadan duramam. Mall of Cyprus’ta bir mağazadayken, 4 yaşındaki oğlum acıkmaya başlamıştı, ben de hemen, üzerimi dikkatle örterek onu emzirmeye başladım. Bana oldukça tehditkâr bir şekilde parmağını sallayıp, İngilizce olarak “Burada bunu yapmanız yasak! Hemen burayı terk edin! Aşağıdaki odaya gitmek için anahtarları alın!” diye bağıran dehşete kapılmış erkek bir mağaza görevlisi anında yanıma geldi. Gözlerinde öyle bir tiksinti vardı ki beni korkuttu. Görünüşe göre haberim olmadan, bir süt çocuğunun (ve tabii ki annesinin) özel bir odada halkın görüş alanından uzakta, toplumdan soyutlanmalarını gerektiren Mall of Cyprus düzenlemelerine ‘karşı’ gelmiştim.

Resmen şok geçirmiştim. Hem de birçok açıdan. Bir taraftan mağaza asistanının içgüdüsel (ve basmakalıp) olarak yabancı olduğumu düşünmesine çok şaşırdım.  Belki de inancına göre sadece “yabancı” kadınların çocuklarını toplum içinde emzirme “cesareti” vardır. “Ahlâkına” (ve çok geleneksel, tutucu etiklerine) göre, bir annenin toplum içinde bebeğini göğsüne koyması akıl almaz bir şeydir. Yaptığım şeye “emzirme” demek yerine (yani, “bebeğinizi emzirmeniz yasaktır” demedi), bu “iğrenç” kelimeyi açıkça söyleyemeyerek “bunu yapmanız” demeyi tercih etmesi de oldukça ilginçti.

Birçok kurumun (Breastfeeding Association-Emzirme Derneği, Birth Forward ve daha birçoğu gibi) emzirme hakkındaki düşünce tarzını değiştirmek için üstün gayret göstermiş ve gösteriyor olmasına rağmen, çoğu insana bu sözcüğü söylemek bile hâlâ zor geliyor. Sizce de bu çok üzücü bir durum değil mi?

 

Ve hâlâ mağaza görevlisinin neden bu şekilde tepki verdiğini merak ediyorum. Bu kadar şaşırmasına neden olan şey neydi acaba? Neden yüzünde o dehşete kapılmış ifade vardı? Çok dikkatliydim ve vücudum oğlumu taşıdığım bebek askısıyla tamamen örtülüydü. Hiçbir “özel bölgenin” görünmediği ve çıplaklığın söz konusu olmadığı açıkça görülebiliyordu. Yani çok yaygın olan “ama göğsünü toplum içinde nasıl açabilirsin?” ve “çok tahrik edici” yorumları, bu durum için geçerli olamazdı. Zaten açıkçası bu görüşler hiçbir durum için geçerli değil!!! Çünkü emzirme cinsel bir eylem değildir. Ve emzirme tahrik edici değildir! Cinsiyetçi yorumlara neden olan kadınlar değildir, asıl hatalı olan kişiler bu yorumları yapanlar ve büyük ölçüde de bu gibi tepkilere göz yuman halkın kendisidir.

Eminim ki mağaza görevlisi beni ‘özel’ odaya göndererek bana bir iyilik yaptığını düşündü. Büyük ihtimalle oğlumu emzirme seçimimi desteklediğini (ve aynı zamanda ‘onurumu’ koruduğunu) düşündü.  Fakat görevlinin kendisi veya ayrı “emzirme odası” politikasını uygulama kararı alan Mall of Cyprus’un politika belirleyici görevlileri, bu politikanın destekleyici veya yardımcı olmaktan çok uzak bir karar olduğunu hiç düşündü mü? Ya da aslında kadın ve çocuk haklarını ihlal ettiğini? Anneler ve emzirme dönemindeki çocuklar için uygulanan bu ayrımcı politikasının eskiden okullarda uygulanan çok iyi bildiğimiz “köşede cezalandırılmadan” ne farkı var? Bu politikayı uygulamaya karar veren sevgili arkadaşlar, siz yemeğinizi toplumdan, arkadaşlarınızdan uzak bir yerde, küçük, karanlık ve sevimsiz bir odada kilitli bir şekilde yemeğe zorlansanız, nasıl hissederdiniz? Bunu cazip bulur muydunuz? Veya hoş? İştahınız açılır mıydı? Bu olay sosyalleşmenizi nasıl etkilerdi?

Emzirilen çocukların ve annelerinin toplumdan uzaklaştırılma politikası bence ceza gerektiren ve açıkça ayrımcı bir davranıştır, çünkü emzirme sadece beslenme değildir. Diğer şeylerin yanı sıra, emzirme, bebeklerin psiko-sosyal gelişiminde önemli bir rol oynar. Yemeklerinin tadını çıkarma ve bundan zevk alma haklarını ellerinden aldığımızda ve beslenmenin, beslemenin, mutluluğun ve sosyalleşmenin önemini azalttığımızda, bu bebeklere hangi mesajı veriyoruz? Yemeklerinin keyfini çıkarmaya çalıştıkları zamanda (ve aynı anda gelişimleri için çok önem taşıyan beslenme, bağlılık, rahatlık ve güvenceyi de aldıkları zamanda) bebekleri “örtmek” ya da “saklamak”, yemeğe, beslenmeye ve genel olarak büyümeye karşı sağlıklı bir tutum geliştirmelerinde onlara nasıl yardımcı olabilir ki?

Son birkaç yıl boyunca, kadınların ve bebeklerin emzirme ve bu güzel, harika ve önemli ilişkiyi kurma hakkını teşvik etmek, desteklemek ve korumak için pek çok olumlu adım atılmıştır. Bu hakka saygı duymayan ve “saklanmayı” ya da toplumdan uzaklaşmayı gerektiren eylemlerin bu büyülü ve değerli anları bozmasına izin vermeyelim veya göz yummayalım!