Hamilelik ve doğumda pelvik tabanı
Çoğu zaman kadınlar ve özellikle yeni anneler, pelvik tabanı ve işlevi hakkında sadece bir sorun oluştuktan sonra bilgi edinirler. Yapılan bir araştırma, farkında olmanın ve “egzersiz” yapmanın, sorunların önüne geçip doğumunuzu ve toparlanma sürecinizi iyileştirebileceğini gösterir. Bu kadar önemli bir kas grubu, bir doğum planı ya da doğum hazırlığıyla ayni özeni görmeyi hak eder.
Pelvik tabanı ve işlevi nedir?
Bu kas grupları, pelvisinizin (pelvis halkası kemiklerinin) alt açıklığındaki boşluğu doldurur. Esasen, üreme organlar da dâhil tüm iç organları destekler ve hamilelik boyunca bebeği taşır.
Bu kaslar, “silindire” benzeyen derin karın (core) kasları ve silindirin tepesi olarak görülebilen diyafram ile takım halinde çalışır. Omurgayı, duruşu ve iç organları desteklemek için birlikte çalışmaları gereklidir. Pelvik tabanı zayıflarsa, çok sıkı olursa ya da etkili bir şekilde daralıp gevşeyemezse, bütün vücut destek sistemi bundan etkilenebilir. Pelvik tabanı kasları, hem bağırsak ve idrar kontrolünde hem de cinsel işlevlerde önemli bir rol oynar. Pelvik tabanının işlev bozukluğu, pelvisin ve bacakların hareketlerini de doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilir.
Pelvik tabanın iyileştirilmesi/işlevinin korunması
İlk aşama, farkındalık sahibi olmak ve pelvik tabanına da diğer kaslara gösterdiğiniz muameleyi göstermenizdir. İşlevi ömür boyu korunmalıdır. Pelvik tabanını güçlendirme, esnetme ve gevşetme egzersizleri, egzersiz rutininizin bir parçası olmalı ya da günlük aktivitlerinize dâhil edilmelidir; örneğin, trafikte kırmızı ışıkta her durduğunuzda bu egzersizleri uygulayabilirsiniz.
Bir kadın, hamilelikten önce bu kasların farkında olmalıdır ve onlara ikişkin herhangi bir endişesini bir sağlıklık uzmanına bildirmelidir. Pelvik tabanında oluşan işlev bozukluğunun bir tedavi uzmanı veya kadın doğum uzmanı tarafından zamanında yapılan değerlendirmesi ve tedavisi, hamilelik, doğum ve doğum sonrası dönem boyunca birçok rahatsızlığı azaltabilir.
Hamilelik ve doğumda pelvik tabanı
Bebek geliştikçe, pelvik tabanı kasları, gittikçe artan sürekli bir baskıya maruz kalırlar. Norveç’te 301 kadın arasında gerçekleştirilen rastgele kontrollü bir deney, doğumun ikinci aşamasının (ıkınma) daha kısa olduğunu göstemiştir ve güçlü pelvik tabanı kaslarının doğumu engellediği efsanesinin de tersini kanıtlamıştır. Esneme ve gevşeme ile birleştirilen pelvik tabanını güçlendirme egzersizleri daha iyi bir kontrol ve farkındalık yaratır ve hamilelik süresince idrar kaçırma olasılığını azaltır. Ikınma aşaması boyunca, bebeğin geçmesi için pelvik tabanında (özellikle levator ani kasında) aşırı bir gerilme yaşanır. Annenin pozisyonu ile birlikte rahatlayabilme, ileride kaslarda oluşabilecek incinmeleri de önleyebilir.
Bu gibi sakatlıklar, yırtık, epizyotomi veya alet kullanarak (enstrümantal) doğum sonucunda oluşursa, anne, hamilelikten önce ve hamilelik sırasında bu kaslar hakkındaki farkındalığını ve kontrolünü geliştirdiği zaman, iyileşme dönemi daha hızlı olacaktır. Sezeryan ile doğum yapılması durumunda, pelvik tabanı hamilelik stresine maruz kalmaya devam eder ve derin karın kaslarını yeniden eğitirken önemli bir yardımcı görevi üstlenir.
Bu nedenle, bir dahaki sefere spor rutininizi yenileyeceğinizde, pelvik tabanını da listeye dâhil ettiğinizden emin olun!
Anastasija Uvarova, Fizik Tedavi Uzmanı